สำนักงานสหกรณ์จังหวัดแม่ฮ่องสอน เร่งขับเคลื่อนโครงการส่งเสริมและพัฒนาสินค้าเกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่นในปีงบประมาณ พ.ศ.2567 ที่ได้รับงบสนับสนุนจากกรมส่งเสริมสหกรณ์ จำนวน 43,450 บาท เพื่อส่งเสริมและพัฒนาเพิ่มมูลค่าสินค้าเกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่น“ข้าวเฮงาะเลอทิญ” บ้านป่าแป๋(HaaoLeTin Brown Rice) แห่งเมืองสามหมอก
ภายหลังมีการประชุมร่วมกับสำนักงานพาณิชย์จังหวัดแม่ฮ่องสอน สหกรณ์การเกษตรโครงการหลวงแม่สะเรียง จำกัด ผู้นำชุมชนบ้านป่าแป๋ ณ หอประชุมโรงเรียนเจ้าพ่อหลวงอุปถัมภ์ 10 ม.3
ต.ป่าแป๋ อ.แม่สะเรียง เมื่อกลางเดือนมีนาคม 2567 ที่ผ่านมาเพื่อผลักดันให้มีการขึ้นทะเบียน”ข้าวเฮงาะเลอทิญ
บ้านป่าแป๋” เป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์หรือสินค้าจีไอ(GI)
นางสาวอมรรัตน์ ไอ่จันทร์
หัวหน้าฝ่ายบัญชี สหกรณ์การเกษตรโครงการหลวงแม่สะเรียง จำกัด
ซึ่งได้เข้าร่วมประชุมในครั้งนี้เปิดเผยว่ารู้สึกดีใจและขอบคุณที่หน่วยราชการเห็นความสำคัญข้าวพื้นเมืองดั้งเดิมของชนเผ่าละว้าอย่าง”ข้าวเฮงาะเลอทิญ”ที่ได้ร่วมผลักดันและยกระดับให้เป็นสินค้าจีไอ(GI)เพื่อจะได้เพิ่มมูลค่าและเป็นที่รู้จักของสาธารณชนมากขึ้น
ปัจจุบันสหกรณ์การเกษตรโครงการหลวงแม่สะเรียง
จำกัดได้รวบรวมผลผลิตข้าวเฮงาะเลอทิญจากสมาชิกที่มีทั้งหมด 235 ราย
ได้ปริมาณผลผลิตรวมเฉลี่ย 10 ตันต่อปี ส่วนใหญ่ส่งจำหน่ายให้กับโครงการหลวง
สนนในราคากิโลกรัมละ 12-13 บาท
โดยผลผลิตดังกล่าวส่วนหนึ่งจะเก็บพันธุ์ไว้เพื่อจะปลูกในฤดูถัดไป
“สมาชิกส่วนใหญ่กว่า
90%จะปลูกข้าวเฮงาะเลอทิญเป็นอาชีพหลัก แต่ข้าวชนิดนี้เป็นข้าวนาปี
ปลูกได้ปีละครั้งเท่านั้น เป็นข้าวมาตรฐานจีเอพี(GAP) ขณะเดียวกันสมาชิกก็จะปลูกพืชผัก
ไม้ผลเมืองหนาวด้วยเพื่อจะได้มีรายได้เสริม
ปัจจุบันผลผลิตข้าวทั้งหมดส่งขายให้กับโครงการหลวง
ส่วนหนึ่งก็นำมาแปรรูปเป็นข้าวกล้องบรรจุถุง ๆ ละ 1
กิโลกรัมขายผ่านออนไลน์ทางเว็บเพจสหกรณ์ฯ
สนนในราคาถูงละ 50
บาทและอีกส่วนสมาชิกจะเก็บไว้เพื่อใช้เป็นเมล็ดพันธุ์เพาะปลูกในฤดูถัดไป”
นางสาวอมรรัตน์เผย
สำหรับ“ข้าวเฮงาะเลอทิญ” บ้านป่าแป๋
เป็นข้าวเจ้าพันธุ์ดั้งเดิมแท้
มีประวัติมาอย่างยาวนานของชนเผ่าลั้วะหรือละว้า ซึ่งคำว่า
"เฮงาะ" ในภาษาละว้าหมายถึง ข้าว มีลักษณะเมล็ดสั้นและใหญ่ ข้าวนิ่ม
หุงขึ้นหม้อ มีสารแกมมาออไรซานอลต้านอนุมูลอิสระ อุดมไปด้วยวิตามินต่างๆ
ที่ดีมีประโยชน์ต่อร่างกาย อาทิ วิตามินบี 1, วิตามิน บี 6 ช่วยบำรุงประสาท มีคุณสมบัติป้องกันโรคเหน็บชา
ช่วยในเรื่องระบบขับถ่าย มีโปรตีน ช่วยในการเสริมสร้างกล้ามเนื้อ
และมีธาตุสังกะสีที่ช่วยระบบการไหลเวียนของเลือด
ปลูกกันมากในเขตพื้นที่ตำบลบ้านป่าแป๋ และเป็นการปลูกในลักษณะบนนาแบบขั้นบันได
หัวหน้าฝ่ายบัญชี
สหกรณ์การเกษตรโครงการหลวงแม่สะเรียงยังกล่าวขอบคุณสำนักงานสหกรณ์จังหวัดแม่ฮ่องสอนที่ส่งเจ้าหน้าที่ดูแลคอยให้คำแนะนำทั้งในเรื่องกระบวนการผลิต
ระบบการบริหารจัดการองค์กร ตลอดจนดูแลเรื่องการตลาด
พร้อมทั้งให้การสนับสนุนการแปรรูปเพิ่มมูลค่าข้าว
นอกจากนี้ยังขอบคุณท่านอธิบดีกรมส่งเสริมสหกรณ์ นายวิศิษฐ์ ศรีสุวรรณ
ที่ให้คำแนะนำที่ดี ในแง่มุมต่าง ๆ
เมื่อครั้งที่ท่านและคณะมาเยี่ยมชมกิจการของสหกรณ์ฯเมื่อปีก่อนด้วย
“ปัจจุบันผลผลิตข้าวเปลือกเกือบทั้งหมดที่รวบรวมจากสมาชิกเฉลี่ย
10 ตันต่อปีส่งให้กับทางโครงการหลวงกิโลกรัมละ 12-13 บาท
ตอนนี้สหกรณ์ต้องการจะนำมาแปรรูปเพิ่มมูลค่าเองทั้งหมดไม่ต้องการขายเป็นข้าวเปลือก
ทั้งนี้ เพื่อสร้างรายได้เพิ่มให้กับสมาชิกและสหกรณ์ฯ จึงฝากเรียนท่านอธิบดีฯพิจารณาเรื่องนี้ด้วยค่ะ”นางสาวอมรรัตน์กล่าววิงวอน
อย่างไรก็ตามข้าวเฮงาะเลอทิญ
บ้านป่าแป๋ เป็นข้าวนาปีปลูกได้ปีละครั้ง
เริ่มปลูกตั้งแต่เดือนพฤษภาคมและมิถุนายนแล้วจะไปเก็บเกี่ยวในเดือนพฤศจิกายนหรือธันวาคมปีเดียวกัน
ทว่าหลังการเก็บเกี่ยวข้าว ก็ปล่อยให้ตอซังเน่าคาแปลง บางส่วนนำไปเป็นอาหารโค
กระบือ จากนั้นที่นาก็ถูกแปลงให้เป็นพื้นที่ปลูกผักหลากหลายชนิดโดยการสนับสนุนส่งเสริมจากทางโครงการหลวง
โดยมีการจัดการแปลงปลูกด้วย GP (green
productivity) และผลผลิตที่ได้ก็ส่งจำหน่ายให้กับทางโครงการหลวง
นายเอกรินทร์ ปอสอ
สมาชิกสหกรณ์การเกษตรโครงการหลวงแม่สะเรียง
จำกัดเคยกล่าวไว้เมื่อครั้งหลังได้รับคัดเลือกเป็นสมาชิกสหกรณ์ฯในพื้นที่โครงการหลวงดีเด่น
ประจำปี 2564 โดยระบุว่าการผลิตพืชผักให้กับโครงการหลวง จะผลิตใน 2 รูปแบบได้แก่
ปลูกผักอินทรีย์ และปลูกผักระบบ GAP โดยทางโครงการหลวงจะมีนักวิชาการมาแนะนำกระบวนการผลิตในทุกขั้นตอน
จากนั้นสหกรณ์ฯจะรวบรวมผลผลิตขอสมาชิกส่งให้ทางโครงการหลวงอีกทอดหนึ่ง
“อยากจะขอบคุณสหกรณ์กับโครการหลวง
เพราะเป็นส่วนสำคัญที่ช่วยในการทำการเกษตรในพื้นที่ตั้งแต่การสนับสนุนโรงเรือนเพาะปลูกปัจจัยการผลิตตั้งแต่ปุ๋ย
เมล็ดพันธุ์ ข้อมูลวิชาการที่ดีในการเพาะปลูก
ทางสหกรณ์ก็จะทำการตลาดให้
ทำให้มีรายได้อย่างต่อเนื่อง ทุนก็เอามาจากสหกรณ์ก่อนแล้วจ่ายคืนทีหลัง”
สมาชิกสหกรณ์ฯคนเดิมกล่าว
ด้าน นายพัทยา ธรรมสอน
ผู้อำนวยการกลุ่มส่งเสริมและพัฒนาธุรกิจสหกรณ์ สำนักงานสหกรณ์จังหวัดแม่ฮ่องสอน
กล่าวว่าในปีงบประมาณ พ.ศ.2567 นี้ สำนักงานสหกรณ์จังหวัดแม่ฮ่องสอน
ได้รับงบสนับสนุนจากกรมส่งเสริมสหกรณ์ จำนวน 43,450 บาท
เพื่อส่งเสริมและพัฒนาสินค้าเกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่นให้มีมูลค่าเพิ่ม
พัฒนาศักยภาพด้านการตลาดและพยายามผลักดันข้าวพื้นเมืองพันธุ์ดังกล่าวให้ได้รับสินค้าจีไอ(GI) ด้วย
ทั้งนี้เพื่อสร้างอาชีพและรายได้เพิ่มให้กับสมาชิกสหกรณ์การเกษตรโครงการหลวงแม่สะเรียงและเกษตรกรชาวแม่ฮ่องสอน
อย่างไรก็ตามผู้สนใจผลิตภัณฑ์ข้าวกล้องเฮงาะเลอทิญ บ้านป่าแป๋ บรรจุถุง 1 กิโลกรัมถุงละ 50 บาท ติดต่อได้ที่สำนักงานสหกรณ์การเกษตรโครงการหลวงแม่สะเรียง จำกัด ต.ป่าแป๋ อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน โทร. 09-3317-9797